د. عارف حیتۆ
چیرۆكا "دێ ب رەنگێ دەریایێ بیت" چیرۆكەكە ب خامەیێ حەسەن سلێڤانی هاتییە نڤیسین و د كۆڤارا پەیڤ ژمارە (٧٢) دا بەلاڤبوویە(١). ئەڤ چیرۆكە مینا لەقتەیەكا مونودرامایە كو ژ پەهلەوانەكێ بەرهەستێ دیاركری و ئێكا دی یا گریمانكی و نەدیار پێك دهێت. پەهلەوانێ دیارك...
چ گۆمان تێدا نینە كو وەرگێرانێ رۆلەكێ كاریگەر و بەرچاڤ دپێشڤەبرنا هزر و زمان و كەلتۆراندا هەیە. زێدەباری وەرگرتنا پێزانین و تێگەھ و شێوازێن دەربڕینێن هەمەجۆر، هەروەسا رۆلەكێ مرۆڤانی و پەرەسەندنا سەرەدەریكرنەكا گیاندار ژى، دناڤبەرا كەلتۆرێن هەمەجۆردا دبینیت. وەرگێران بیاڤێ دئێكگەهشتنا كلتۆران ...
١. سێگۆشەیا تاوانێ:
هندەک رەخنەڤان وەسا ددەنە خویاکرن کو بکارئینانا شرۆڤەکارى یا وەسفى دنڤیسینا رۆمانێدا، پتر ژبۆ ئاراستەیێن پەروەردە و رەوشەنبیرکرنێ دهێتە بکارئینان، کو بۆیەرەکێ دیارکرى دێ هێتە وەرگرتن و نڤیسەر دێ ل دویف وەسفکرنا هوورهوورکێن وى بابەتیڤە بیتکو بابەتەکێ دیرۆکى یان جڤاک...
دناڤ هەموو گوندى یێن خوەدا، ئازاد لاوەکێ زیرەک و ژێهاتى و خوشەویست بوو. ل گوندەکێ بێ سەروبەر و کێم خزمەتگوزارى ل دانگا چیاى دژیا. قوتابیێ کولیژا ئەندازیاریێ بوو. ژبەر زیرەکى و ژیرمەندى یا وى، هەموو ماموستایێن زانینگەهێ دئەڤاند و ب چاڤەکێ مشت رێزگرتن سەرەدەرى دگەل دکر. چاڤێ ه...
شیزۆفرینیا نه‌خۆشییه‌كا ده‌روونییا دۆمدرێژ و دژواره، ژ ئه‌نجامێ كۆمه‌كا سه‌ده‌مان په‌یدا دبیت و كار دكه‌ته سه‌ر هزركرنێ- تێگه‌هشتنێ، دلینیێ، جڤاكیبوونێ و ره‌فتارێن مرۆڤی، ئوو د ئه‌نجامدا به‌ر ب پێشێلبوونه‌كا جڤاكی و وه‌زیفیڤه دچیت. ل گوره‌ی پێناسه‌یا رێكخراوا جیهانییا ساخله‌میێ؛ ...
بۆ ماوه‌یه‌كێ دوور و درێژ، خه‌لكی وه‌سا هزر دكر كو شیزۆفرینیا دووكه‌رتبوونا كه‌سایه‌تییا مرۆڤییه. ئوو هه‌موو نه‌ساخێن شیزۆفرینیی كه‌سانێن دووروینه، یان ئه‌وێن دووروی نه‌ساخێن شیزۆفرینینه. دبیت ژ ئه‌گه‌رێ تێنه‌گه‌هشتنا نه‌ساخیێ بیت، یان ژبه‌ر رامانا حه‌رفییا ناڤێ وێ بیت (Splitting mind...
نیشان و به‌ره‌ژه‌نگێن شیزۆفرینیایێ هه‌مه‌جۆر و جوداجودانه. دبیت كۆمه‌كا نیشانێن جیاواز، ل ده‌ف هه‌مان نه‌ساخ، د ده‌مێن جیاوازدا په‌یدا ببن. دبیت ئه‌ڤ نیشانه ژنشكه‌كێڤه په‌یدا ببن (د ماوه‌یێ چه‌ند رۆژان یان چه‌ند هه‌فتییاندا)، دبیت ژی ب شێوه‌یه‌كێ به‌ره‌به‌ره‌یی په‌یدا ببن. ئانكو د ماو...
هه‌رچه‌نده پڕانییا خه‌لكی وه‌سا هزر دكه‌ن كو شیزۆفرینیا یه‌ك نه‌ساخییه، یان دژواره یان ژی كه‌ڤناره، چونكو نه‌ساخ د پڕانییا قۆناغێن نه‌ساخیێ را ده‌رباز دبیت و كۆمه‌كا نیشانێن هه‌مه‌جۆر د قۆناغێن هه‌مه‌جۆردا لێ دیار دبن. لێ ل گوره‌ی دیتن و بۆچوونێن هنده‌ك پسپۆران، ڤێ نه‌ساخیێ كۆمه‌كا ج...
وه‌هم
وەهم: پێشێلبوونه‌كا گشتییا هزركرنێیه كو هنده‌ك هزر و باوه‌ری یێن چه‌وت ل ده‌ف مرۆڤی په‌یدا دبن و جڤاك و ده‌ردۆر باوه‌ر ژێ ناكه‌ن، لێ ئه‌و یێ رژده ل سه‌ر وێ هزرا چه‌وتا بۆ چێبوویی. هنده‌ك جاران ژی، وه هزر دكه‌ن كو شرۆڤه‌كرنه‌كا چه‌وته ژبۆ هنده‌ك دیارده و بابه‌تان كو چ شه‌نگسته‌یێن زان...